Jonge talentvolle gelten voorbereiden op succes

Het is een mooi gezicht, een Piétrain-kruisingszeug in de kraamstal met een toom luxe, bontgekleurde biggen zo midden tussen de gewone varkens. Met als eindresultaat enkele goede zoekberen wanneer haar biggen opgegroeid zijn.

Soms presteren deze zeugen prima maar vaak zijn de verschillen met fokkerijdieren toch wel snel duidelijk. Logisch ook, want hoe gemakkelijk en hoeveel goedkoper zou het zijn als je gewoon wat vrouwelijke vleesvarkens uit hun stal kon halen om je zeugenstapel mee op peil te houden. Fokgelten zijn geen vleesvarkens, maar dieren met een groot genetisch potentieel om veel biggen te kunnen werpen en groot te brengen terwijl ze zelf ook nog volop in ontwikkeling zijn.

Management en voerstrategie aan jonge gelten aanpassen

Het spreekt voor zich dat deze dieren een passend management en goede voerstrategie vereisen om zich te kunnen ontwikkelen tot hoogproductieve, sterke zeugen met een lange levensduur. In de opfok en dracht worden extra eisen gesteld aan de voersamenstelling die verschillen van de eisen aan het voer voor dragende zeugen of vleesvarkens.

Elk bedrijf zou minstens over een weegschaal moeten beschikken om de gelten tijdens de opfok, inseminatie, dracht en met spenen te kunnen wegen. Daarnaast moeten de gelten tijd krijgen om te kunnen wennen aan het bedrijf, de manier waarop ze gehouden worden, andere varkens, maar zeker ook aan de mensen om hen heen. Er is veel dynamiek op een vermeerderingsbedrijf vergeleken met de stal waarin ze zijn opgegroeid. Daar was het dag in dag uit rustig en kennen ze hun verzorger vooral vanwege de toegediende vaccinaties, logisch dat de jonge gelten bij aankomst soms angstig zijn en moeten wennen. En dan is aandacht voor gezondheid – waar ik als dierenarts natuurlijk als eerste mee geconfronteerd wordt – nog niet eens aan de orde geweest.

Adaptatie belangrijke fase voor de opfok

Bij aankoop van fokgelten zijn quarantaine en adaptatie belangrijk. Een quarantaine om de zeugenstapel te beschermen tegen ziektes die de nieuwe gelten mogelijk bij zich kunnen dragen. En de adaptatie, de aanpassingsfase, om de gelten op een veilige manier afweer te laten ontwikkelen tegen virussen en bacteriën die op het bedrijf een rol spelen.

Als gelten een voor hen nieuwe ziektekiem oppikken, gaan ze vervolgens een infectie doormaken. Ze scheiden dan tijdelijk veel virus of bacteriën uit. Zelfs vaccinatie kan dit niet helemaal voorkomen. Het verhoogde aantal ziektekiemen kan onstabiliteit in de gezondheid van de zeugenstapel tot gevolg hebben wanneer de gelten niet apart gehouden worden, maar bijvoorbeeld meteen de dekstal in gaan.

Ook bij eigen aanfok is de adaptatie van belang. Want het is niet vanzelfsprekend dat de gelten tijdens de opfok met alle ziektekiemen in contact komen wanneer ze in aparte afdelingen binnen het bedrijf opgroeien. Redenen genoeg dus om het jonge talent zorgvuldig voor te bereiden op een succesvolle toekomst!