Zand; oorzaak van buikpijn bij varken en kopzorgen veehouder

Je zou er buikpijn van krijgen!

Meer-dan-biologische bedrijven. De term kwam al eens voorbij. Binnen onze praktijk hebben we een aantal veehouders die op biologische wijze varkens houden, maar ook een paar bedrijven die ruimschoots voorbijstreven aan de biologische eisen. Dat zien we in allerlei vormen; grotere leef oppervlaktes, beschikking over (bloemen)weides voor alle leeftijdsgroepen en soms zelfs huisvesting waar geen standaard stal meer aan te pas komt.

Kortom; het nabootsen van een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving, waarin het dier zich prettig voelt. Een soort van gevalletje Oostvaardersplassen dus. Tot op zekere hoogte niets mis mee als je het mij vraagt. Over het algemeen zie je weinig tot geen gedragsstoornissen en ook op gezondheidsgebied zijn er zelden problemen.

Maar ook deze manier van dieren houden kent zo zijn uitdagingen. Zo blijkt recent, wanneer ik van één van onze veehouders een belletje krijg. Een echte veeHOUDER; hij baalt van ieder dier wat hij niet kan redden en heeft de laatste tijd met te grote regelmaat een varken wat niet wil eten. Van de één op de andere dag is het met niets te paaien en écht beroerd, maar heeft het geen koorts of andere duidelijke symptomen. Sommige patiënten knappen even abrupt als het ontstaan is weer op, terwijl anderen ondanks alle zorg, medicatie en probeersels toch het loodje leggen. Echter is het verhaal nu wat uitgebreid; hij vindt ook steeds vaker een plots dood varken in zijn weides. Meestal betreft het een vleesvarken, waaraan voorafgaand aan de vondst niets op aan te merken is. Er is geen pijl te trekken op leeftijd, gewicht of plaats van huisvesting.

Omdat de klachten erg vaag bleven, kozen we ervoor wat plots dode varkens voor sectie in te sturen. Er werd van alles gevonden; van een lever vol white spots en een blaasruptuur tot een gat in het diafragma. Er viel geen touw aan vast te knopen, behalve dat intoxicatie in alle gevallen zeer onwaarschijnlijk leek. Tot de zoveelste vage sectie uitslag uiteindelijk tóch een rode draad liet zien; alle dieren hadden aardig wat zand in de darmen. Tot dusver weggeschreven als futiliteit, maar uiteindelijk van groter belang dan gedacht. Door de droogte hebben de weides helaas op het moment meer weg van zandvlaktes. Varkens zijn heuse wroetfanaten en ploegen in mum tijd hele velden om op zoek naar wat lekkers. Een gemiddelde akkerbouwer kan er jaloers op wezen! We bleken dus ondanks alle goede bedoelingen op gebied van voeding tekort te schieten. Het scharrelen op de kale weides gaf indirect opname van behoorlijk wat zand. Dat dit niet direct sores geeft blijkt ook wel als we naar paarden met zandkoliek kijken. Ook hier stapelt het probleem zich letterlijk op in de darmen, waarbij uiteindelijk de spreekwoordelijke druppel de emmer doet overlopen. En van buikpijn kun je je aardig beroerd voelen! De veehouder is niet voor één gat te vangen; de varkens worden inmiddels tot in de puntjes vertroeteld door het bijvoeren van een ruime hoeveelheid ruwvoer. En de buikpijn? Bij varkens en veehouder als sneeuw voor de zon verdwenen!

Varkensarts Patricia van Ginderen /8 September 2022/BOERDERIJ

Heeft u vragen over dit artikel? Patricia of een van de andere varkensartsen staan u graag te woord. U kunt ons bereiken via info@DeVarkenspraktijk.nl of per telefoon:
Mill: +31 (0)485 24 00 00
Oss: +31 (0)412 67 60 60
Someren: +31 (0)493 44 10 44