Hokverrijking bij varkens
John Vonk – De Varkenspraktijk, locatie Oss Het is duidelijk dat de ideeën over hokverrijking niet los gezien kunnen worden van het voornemen van de EU om het couperen van staarten in Europa als routine maatregel terug te dringen. De POV heeft het initiatief genomen om de Onderzoeksagenda Varkenshouderij op te starten met daaronder een aantal begeleidingscommissies, waaronder de begeleidingscommissie Staarten. Met ondersteuning van deze laatste commissie is in 2018 het Netwerk Lange Staarten gevormd, waarin ook een aantal van onze klanten deelnemen. Diverse dierenartsen van De Varkenspraktijk zijn betrokken bij al deze geledingen en begeleiden tevens enkele bedrijven binnen het netwerk. Om inzicht te krijgen in de risicofactoren op een bedrijf in relatie tot staartbijten werden er diergebonden factoren (gedragsindicatoren en schade-indicatoren) en niet-diergebonden factoren (hokverrijking, voer en water, ruimte, thermisch comfort en luchtkwaliteit, hygiëne en diergezondheid) gescoord. De eerste indruk is dat er zeker bij zeugen en gespeende biggen, en in iets mindere mate bij vleesvarkens, een duidelijke relatie is tussen de uitkomsten van de scores van de niet-diergebonden factoren en de scores van de diergebonden factoren. Vrij vertaald: onvoldoende hokverrijking kan staartbijten tot gevolg hebben. Andersom geldt niet: staartbijten of ander ongewenst gedrag komt altijd door onvoldoende hokverrijking. Er zijn immers nog veel andere factoren die invloed hebben op het welbevinden van het varken. Wagen
ingen University & Research heeft in 2018 de online brochure Hokverrijking uitgegeven, met daarin alle moet- en mijdtips betreffende hokverrijking. In de brochure zien we dat goede hokverrijking voldoet aan de volgende eisen: veilig, eetbaar, kauwbaar, wroetbaar, afbreekbaar, vernieuwend, bereikbaar, beschikbaar en schoon. Al doende leert men; ook uit het Netwerk Lange Staarten komen verschillende praktische tips naar voren:
- Met betrekking tot veiligheid is de volgende aanbeveling te doen: gebruik geen turfprodukten, want hiervan is niet met zekerheid vast te stellen of ze besmet zijn met Mycobacterium avium. Dit is een zoönose, maar veroorzaakt ook grote afwijkingen in het varken, waardoor het volledig wordt afgekeurd in het slachthuis!
- Denk er aan dat voor een varken functiegebieden erg belangrijk zijn, dit bepaalt mede de plaats van aanbieden van de hokverrijking. Wanneer afleidingsmateriaal niet de gehele dag beschikbaar is, bied deze dan aan op tijdstippen van activiteit; in de morgen en middag.
- Zorg ervoor dat er in de afdeling een vangnet aanwezig is: materiaal dat je direct bij het signaleren van ongewenst gedrag kunt toepassen. Sommige veehouders gebruiken voor het signaleren een camera. In de brochure kunt u ook lezen wat de aandachtspunten zijn bij de diverse diercategorieën.
Verder wordt binnen het Netwerk Lange Staarten volop geëxperimenteerd. Een aantal ervaringen van netwerkdeelnemers: 
