Al langere tijd is er een toenemende dreiging van Afrikaanse Varkenspest vanuit Oost-Europa. Door de uitbraak van Afrikaanse Varkenspest bij wilde zwijnen in België staat het virus opeens direct voor onze deur. Toch betekent dit niet dat de dreiging nu groter is geworden, omdat de verspreiding van het Afrikaanse Varkenspestvirus door wilde zwijnen erg langzaam verloopt. De dreiging vanuit Oost-Europa via transport of besmette vleeswaren is echter nog altijd aanwezig en vele malen groter.

Vanuit De Varkenspraktijk willen wij u hierbij een overzicht geven van de belangrijkste informatie.

Overdracht van het virus

Het virus wordt overgebracht via direct contact maar is ook indirect mogelijk via (tussen haakjes overlevingsduur van het virus):

  • mest (11 dagen)
  • bloed (18 maanden bij 4°C)
  • grond (1 maand)
  • vlees (15 weken bij 4°C)
  • ingevroren karkassen (20 jaar bij -20°C)
  • gezouten ham (1 jaar)

Daarnaast is overdracht mogelijk via steekvliegen en door zachte teken, maar voor zover bekend niet door teken die in onze streken leven.

Verschijnselen

De tijd tussen het oplopen van het virus en het moment dat varkens ziek worden (incubatietijd) varieert van 2 tot 20 dagen. Het virus zit echter de dag na infectie al in het bloed.

Bij de acute vorm is de ziekte voor het merendeel van de varkens dodelijk en treedt 6 tot 20 dagen na de infectie sterfte op. De ziekteverschijnselen zijn:

  • acute sterfte
  • roodverkleuring van de huid
  • hoge koorts (>40,5°C)
  • sloomheid
  • niet vreten
  • braken
  • bloederige diarree
  • hoesten
  • benauwdheid
  • verwerpen

Meldingsplicht:

Afrikaanse Varkenspest is een aangifteplichtige ziekte, dus bij een verdenking zal dit gemeld worden bij het NVWA landelijk meldpunt dierziekten. De volgende stappen zullen dan genomen worden:

  1. De NVWA schakelt na aangifte een specialistenteam in, bestaande uit dierziektedeskundigen van de NVWA en de GD, waarbij het varkensbedrijf wordt geblokkeerd.
  2. De deskundigen bezoeken samen met de dierenarts het bedrijf om de varkens te beoordelen, mogelijke insleep in kaart te brengen en monsters te nemen.
  3. De monsters worden direct naar een laboratorium gestuurd waarna de uitslag binnen één dag bekend is.
  4. Indien er volgens de uitslag van de monsters geen sprake is van een aangifteplichtige ziekte, in dit geval Afrikaanse Varkenspest, dan wordt het bedrijf direct vrijgegeven.
  5. Als er wel Afrikaanse Varkenspest wordt gevonden, schakelt de NVWA zogenaamde frontteams in en treedt het draaiboek in werking.

Wat kunt u als varkenshouder doen?

  1. Bel bij zieke varkens altijd uw dierenarts. Het is van cruciaal belang dat bij een uitbraak de diagnose snel gesteld wordt.
  2. Zorg voor een goede externe bioveiligheid (oftewel: voorkom insleep). Bespreek dit ook uitgebreid tijdens het eerstvolgende bedrijfsbezoek met uw dierenarts. Belangrijkste punten zijn:
    1. Duidelijke scheiding van schone en vuile weg.
    2. Alleen schone vrachtwagens; bij aanvoer van varkens op uw bedrijf alleen met vrachtwagens die niet in het buitenland (Oost-Europa of België) zijn geweest.
    3. Zorg dat mensen schoon het bedrijf op en af kunnen; bij voorkeur in- en uitdouchen, zorg dat er in ieder geval te allen tijde schone overalls en schone laarzen beschikbaar zijn.
    4. Voorkom insleep met aanvoer van stro e.d.
    5. Voorkom dat wilde zwijnen contact kunnen maken met uw varkens. Dus geen buitenuitloop.
  3. Verbied alle medewerkers om vleeswaren mee het bedrijf in te nemen. Op de site van NVWA zijn informatiefolders te vinden in 4 verschillende talen.
  4. Zorg dat u voor 72 uur voer op voorraad heeft. In geval van een uitbraak komt er een standstill van 72 uur (vervoersverbod). Gebruik uw gezond boerenverstand en ga niet nog snel van tevoren met varkens rijden als u op de hoogte bent van een ernstige verdenking.
  5. Bent u jager? Dan raden wij u sterk af om komend jachtseizoen te gaan jagen. Zeker niet in de risicolanden.

Wat kunt u van uw dierenarts verwachten?

  1. Dat hij/zij zich strikt aan de hygiëneprotocollen houdt.
  2. Dat op alle bedrijven bij koppelbehandelingen zes EDTA bloedmonsters genomen kunnen worden voor onderzoek op Klassieke-en Afrikaanse Varkenspest.
  3. Dat diergeneesmiddelen schoon en op de daarvoor afgesproken plek op de bedrijven afgeleverd worden. Maak daarbij duidelijk aan de praktijk waar en hoe de medicijnen geleverd moeten worden en zorg dat het voor de transporteur op locatie ook duidelijk is.

 

Om volledig up-to-date te blijven adviseren wij u om regelmatig contact te hebben met uw dierenarts en de volgende websites in de gaten te houden:

https://www.gddiergezondheid.nl/actueel

https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-landbouw-natuur-en-voedselkwaliteit

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/klassieke-varkenspest-kvp-en-afrikaanse-varkenspest-avp